AKREDİTİF
Akreditif, en basit haliyle bir 'koşullu havale' olarak tanımlanabilir. Bunun bir ticari işleme (dış ticaret- mal alım satımı) dayandığı dikkate alınırsa, bu tanımda satıcının önceden belirlenmiş koşulları yerine getirmesi ve bankaya bunu belgelerle kanıtlaması, bankanın da bu durumda ödeme yükümlülüğü altına girmesi söz konusudur. 'Koşulların belgelerle kanıtlanması' akreditiflere ilişkin en önemli özelliklerden birisidir. Ödeme sürecinde devreye bir yerde güven unsuru olarak giren bankalar, belgelerin kapsadığı mal, hizmet veya diğer işlemleri dikkate almayarak sadece belgeler üzerinden işlem yapmaktadırlar. Bir akreditif işleminde temelde dört taraf bulunmaktadır (İşleme dahil olan bankaların farklı işlevlere / yükümlülüklere sahip olabilmesi nedeniyle bu sayı artabilmektedir):
- Akreditif amiri (Applicant) : Akreditifin açılmasını isteyen alıcı, ithalatçı.
- Lehdar (Beneficiary) : Akreditifin lehine açıldığı taraf, satıcı, ihracatçı.
- Amir Banka (Issuing Bank) : Akreditifi açan, ithalatçının bankası.
- İhbar (Advising Bank) ve Teyit Bankası (Confirming Bank): Akreditifi lehdara ihbar eden banka. Çoğu durumda ihbar bankası aynı zamanda Teyit Bankasıdır.
Bazı Akreditif Çeşitleri:
Görüldüğünde Ödemeli Akreditif (At Sight Payment L/C):
Akreditif tutarının, akreditif şartlarına uygun vesaikin amir bankanın yetki verdiği bankaya ibrazını müteakip ödemenin yapıldığı akreditiflerdir.
Vadeli Ödemeli Akreditif ( Deferred Payment L/C):
Akreditif tutarının, vesaikin bankaya ibrazında değil de herhangi bir poliçe olmaksızın saptanmış bir süre sonra ihracatçıya ödendiği akreditiflerdir. Söz konusu süre fatura, konşimento veya vesaikin bankaya ibraz tarihinden itibaren başlayabilir.
Poliçe Kabullü Ödeme (Acceptance L/C)
Akreditif şartlarında ödemenin belirli bir süre yapılması ve bir de vadeli poliçenin kabul için vesaikle beraber ibrazı gerekir. Akreditif teyitsiz ise amir banka üzerine, teyitli ise poliçe teyit bankasının üzerine keşide edilir.
Devredilebilir Akreditif (Transferable L/C):
Akreditif lehdarının (lehine akreditif açılmış olan ihracatçı - satıcı firma) akreditif tutarının tamamını veya belirli bir kısmını diğer bir firmaya / firmalara devretme olanağı bulunan akreditiflerdir. Söz konusu aracı firmalar, özellikle büyük tutarlara ulaşan mal alım satımlarında yeterli mali güce sahip olmadıklarından veya banka kredisi sağlayamadıklarından, devredilebilir bir akreditifi finansman aracı olarak kullanırlar.
Peşin Ödemeli - Kırmızı Şartlı - Akreditif (Red Clause L/C):
'Red Clause' akreditifler, satıcının finansmanını sağlayan akreditif tipidir. Akreditif tutarının bir kısmının veya tamamının, sevkiyattan önce avans şeklinde lehdara (ihracatçı) ödenmesine olanak vermektedir.
Bir Akreditif Karşılığında Açılan Akreditif (Back to Back L/C):
Bu tip akreditifler, genelde devredilebilir akreditifler ile aynı amacı taşır. Akreditif lehdarlarının malların asıl üreticisi olmaması, ya da mevcut akreditifin devredilememesi veya devredilebilir olmakla birlikte ihtiyacı karşılamaması halinde kullanırlar.
