IBAN

Uluslararası Banka Hesap Numarası anlamına gelen IBAN, müşteri hesabını ifade eden ve sadece bu hesaba özgü özel bir kodun oluşturulmasıdır.

IBAN
    Paylaş

    IBAN - International Bank Account Number

    Uluslararası Banka Hesap Numarası  

    IBAN, "banka hesap numaralarına uluslararası standardizasyon kazandırılması" amacıyla Avrupa Birliği tarafından başlatılmış bir uygulamadır. İleride sadece AB'de değil, AB dışındaki ülkelerde de bu uygulamanın yaygınlaşması söz konusu olabilecektir.

    En basit anlamıyla IBAN, müşteri hesabını ifade eden ve sadece bu hesaba özgü özel bir kodun oluşturulmasıdır. IBAN her hesap için ayrı yaratılmaktadır. Bu anlamıyla Vatandaşlık Numarası ile karıştırılmamalıdır. Yani hesap sahiplerinin her bankadaki hesaplarının IBAN'ları ayrıdır. Her hesap o hesaba özel bir IBAN almaktadır. IBAN, ISO 13616 nolu standarda göre oluşturulmaktadır.

     

    Uluslararası Banka Hesap Numarası olan IBAN, Avrupa Ekonomik Alanı'na üye ülkelerin yanı sıra ülkemizde de 2008'den itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Bankamızda yer alan her hesabın karşılığı olarak bir IBAN numarası da bulunmaktadır. 1 Ocak 2010'dan itibaren ise artık sadece kendi hesaplarımız için değil hesabımızdan diğer kişilerin hesaplarına yapılacak transferlerde de o hesabın IBAN numarasını bilme zorunluluğu başlamıştır. Örneğin; hesabınız TEB Karaköy Şubesi'nde yer alıyor ve bu hesabınızın numarası 888888. Bu hesabın IBAN'ı ise TR610003200013900000888888 olup bu hesaptan bir başka TEB hesabına ya da Bankamız dışındaki bir hesaba yapılacak transferlerde diğer hesabın da IBAN numarasını bilmeniz gerekmektedir. Bankamızdaki hesabınızdan bir başka bankada yer alan evsahibinizin hesabına kira ödemesini gönderirken 1 Ocak 2010'dan itibaren sizden diğer bankada bulunan evsahibinizin hesabının da IBAN'ı talep edilmektedir. Bu uygulama Bankamıza özel bir uygulama olmayıp ülkemizde yer alan her Banka açısından zorunlu bir uygulamadır. Bu örnekten hareketle sizlerin Bankamızdaki hesaplarınıza dayanarak vermiş olduğunuz diğer bankalardaki hesaplara yönelik düzenli ödeme/hızlı EFT ve toplu ödeme talimatlarında yer alan karşı hesabın IBAN'ını Bankamıza bildirmeniz transferlerinizin düzgün ve hızlı yapılması için önemlidir. Bankamız içinde hesaplararası yapılacak transferlerde ise (virman/havale) böylesi bir bildirime gerek bulunmamaktadır. Zira her iki hesabın (amir hesap ve lehdar hesap) da Bankamızda yer alıyor olması sebebi ile bu hesapların IBAN'ları Bankamız sistemlerinde kayıtlı bulunmaktadır.

    Düzenli ve İleri Vadeli EFT Talimatları İçin de IBAN Zorunlu Hale Geldi!

    1 Temmuz 2010 tarihinden itibaren düzenli ve ileri vadeli EFT talimatları için de IBAN (Uluslararası Banka Hesap Numarası) kullanımı zorunlu hale gelmiştir. Düzenli ve ileri vadeli EFT talimatları için henüz lehdara ait IBAN’ı bildirmediyseniz; Şubelerimiz, TEB İnternet Şubesi ya da 0850 200 0 666 TEB Telefon Şubesi aracılığıyla bildirimde bulunmanız ve güncellemeniz gereklidir.

    TEB İnternet Şubesi'nden hemen güncellemek için tıklayın.

    Ülkemizde IBAN Uygulamasına Geçiş


    Ülkemizde 2005 yılında IBAN standartlarının ne olduğunun yayınlanmasının ardından bu standarda geçilmesi ile ilgili olarak TCMB'nin önderliğinde ve TBB çatısı altında oluşturulan çalışma grubu değerlendirmelerine başlamış ve 10 Ekim 2008 tarihinde de TCMB konuyla ilgili bir tebliğ (10.10.2008 tarih, 27020 sayılı Resmi Gazete yayınlanan Uluslararası Banka Hesap Numarası (IBAN) Hakkında 2008/6 Sayılı Tebliği) yayınlamıştır. Tebliğ ile IBAN kullanımında kademeli bir geçiş süreci planlanmıştır. Buna göre;

    • 10.10.2008 tarihinden itibaren, bankalar müşterileri için IBAN üretmekte ve hesap sahiplerine bildirmek zorundadırlar.
    • 01.01.2009 tarihinden itibaren ;
      • Bankalar mevcut uygulamalarında müşterileri için düzenledikleri ve üzerinde hesap numarası bulunan tüm belgelerde IBAN’ı göstermek,
      • Müşteriler ise Avrupa Ekonomik Alanı'nda yer alan ülkelerdeki herhangi bir hesaba yapacakları para transferlerinde alıcıya ait IBAN’ı bankalarına bildirmek, bankalar da söz konusu IBAN’ı doğrulamak ve kullanmak zorundadırlar.
    • 01.01.2010 tarihinden itibaren;
      • Bankaların kendi nam ve hesaplarına yaptıkları,
      • Kredi kartı numarasına yaptıkları,
      • Müşterinin alıcının IBAN’ını bilmediğine dair yazılı beyanının bulunduğu,

    transferler hariç olmak üzere para transferlerinde IBAN’ın kullanılması zorunludur. Bankalar yurtiçi ve yurtdışından gelen ve alıcı hesap numarası IBAN olarak belirtilen para transferlerinde IBAN’ı doğrulayacak, giden transferlerde ise göndericiye ve alıcıya ait IBAN’ı kullanacaklardır.

    • 01.07.2010 tarihinden itibaren;
    Müşterilerin Avrupa Ekonomik Alanı'nda yer alan ülkelerdeki herhangi bir hesaba verecekleri ileri tarihli para transferlerinde, alıcının IBAN’ını bilmediğine dair yazılı beyanı ile para transferi uygulaması sona ermiştir. Bu tarihten itibaren müşteriler Avrupa Ekonomik Alanı'nda yer alan ülkelerdeki herhangi bir hesaba verecekleri ileri tarihli para transferlerinde alıcıya ait IBAN’ı kullanmak zorundadırlar.
    IBAN'ınızı Nasıl Öğrenebilirsiniz? 

    Bankamızda yer alan hesaplarınıza ait IBAN'ınızı;

    • IBAN Hesap Makinesi'nden,
    • TEB Bireysel İnternet Şubesi'nden,
    • TEB Kurumsal/ Ticari İnternet Şubesi'nden,
    • 0850 200 0 666 TEB Telefon Şubesi’nden,
    • Hesabınızın bağlı olduğu TEB Şubesi'nden,
    • Hesabınıza ait ekstrelerinizden,
    • Hesabınıza ait dekontlardan,
    • Hesap cüzdanınızdan

    öğrenebilirsiniz.

    Diğer Bankalardaki IBAN'ınızı Bankamıza Nasıl Bildirebilirsiniz? 

    Eğer Bankamızdaki hesaplarınızdan başka bankalardaki hesaplara yönelik "düzenli ödeme", "hızlı EFT" gibi transfer talimatlarınız var ise karşı bankadaki hesapların IBAN'larını da Bankamıza bildirmiş olmanız gerekmektedir.

    Karşı bankada bulunan hesaba ait IBAN'ı Bankamıza bildirmek için;

    • Şubelerimize uğrayabilir,
    • 0850 200 0 666 TEB Telefon Şubesi’ni arayabilir,

    TEB Bireysel İnternet Şubesi'ni ya da TEB Kurumsal/Ticari İnternet Şubesi’ni ziyaret edebilirsiniz.

    IBAN Nasıl Oluşturuluyor? 

    IBAN, en fazla 34 basamaktan oluşur. IBAN’ın ilk dört hanesi, iki haneli ülke kodu ve iki haneli kontrol rakamıdır. Kontrol rakamı, IBAN’ın doğru ve geçerli olup olmadığını gösterir. IBAN’ın bundan sonraki kısmı, ulusal banka hesap numarasını içerir. Her bir IBAN yalnızca bir hesabı işaret eder. Bu bölüm, IBAN’ın toplam uzunluğu 34 haneyi aşmayacak şekilde her ülke tarafından serbestçe belirlenebilir. Ülkemizin IBAN uzunluğu 26 hane olarak belirlenmiştir. Bankalar tarafından müşterilere verilecek IBAN yalnızca bir hesabı işaret eden 26 sayısal/alfabetik karakterden oluşur. Soldan sağa karakter dizilimi aşağıda belirtilen esaslara göre yapılır. 

    Karakter Sayısı

    Karakter Şekli

    Açıklama

    2

    Alfabetik Karakter (A-Z)

    Ülke Kodu

    2

    Sayısal Karakter (0-9)

    IBAN Kontrol Basamakları

    5

    Sayısal Karakter (0-9)

    Banka Kodu

    1

    Sayısal Karakter (0-9)

    Rezerv Alan

    16

    Sayısal / Alfabetik Karakter

    Hesap Numarası

    • Oluşturulan IBAN içinde "İ,Ç,Ğ,Ö,Ş,Ü" harfleri ve küçük harf kullanılmaz.
    • Türkiye’nin ülke kodu ISO 3166 nolu standarda göre "TR"dir.
    • Banka kodları Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenir ve duyurulur.
    • Hesap numarası için standart bir format yoktur. Ancak hesap numarası olarak tespit edilen 16 hanenin sağa dayalı olarak yazılması ve varsa sol tarafındaki boşlukların sıfır ile doldurulması zorunludur.
    • Rezerv Alan Bölümü, tüm hesap numaraları için sıfır olarak doldurulur.
    • Bankaların nezdindeki para transferine konu her bir müşteri hesabı için IBAN üretmeleri ve hesap sahiplerine bildirmeleri zorunludur.
    • Bankaların yazılı ve elektronik ortamda para transferine konu olan hesaplara ilişkin olarak müşterileri için üretecekleri ve üzerinde hesap numarası bulunması gereken belgelerde IBAN’ın gösterilmesi zorunludur.
    • Elektronik ortamda IBAN’ın kullanım formatı tümü bitişik karakterlerden oluşur. Karakterlerin arasında boşluk bırakılmaz ve ayraç konulmaz.
    • IBAN yazılı belgeler üzerinde, soldan başlamak üzere dörder haneden oluşan ve aralarında boşluk olan gruplar şeklinde gösterilir.

    IBAN'ın nasıl oluştuğunu dilerseniz bir örnekle anlatalım.

    TEB Karaköy Şubesi'nde yer alan bir müşterimize ait 888888 numaralı hesabın IBAN TR610003200013900000888888'dir.IBAN'ı yakından incelersek ;

    • "TR" ülke kısaltmasını
    • "61" kontrol basamakları
    • "00032" Bankamızın EFT Kodu
    • "0" Rezerv Alanı
    • "0013900000888888" Hesap Numarasını (888888 numaralı hesap numarası IBAN Kodunun içinde 0013900000888888 numarasına dönüştü. IBAN'ın içinde hesap numarasına ayrılan alan 16 hane olup Şube hesap numaramız 6 haneli idi. Bu durumda IBAN'ın 16 haneli hesap numarası alanının sağında Şube yer alan 6 haneye hesap numaramız yerleşti ve geri kalan 10 hane ise "0" [sıfır] ile dolduruldu.)
    IBAN'ın Gösterimi Nasıldır? 

    IBAN'ın gösteriminde 2 farklı gösterim söz konusu olmaktadır. Şöyle ki;

    • Elektronik Gösterim
    • Yazım Gösterimi

    IBAN, elektronik ortamda işlenecek ya da saklanacak ise (örneğin bilgisayara ya da ekrana IBAN girişi yapılması) tüm harf ve rakamlar yan yana boşluk veya herhangi bir ayrım karakteri (ayraç, virgül, tire vb.) olmaksızın yazılmalıdır. Bu gösterim şekline “elektronik gösterim” adı verilmektedir.

    IBAN’ın Elektronik Gösterimi 

    TR610003200013900000888888

    IBAN'ın kağıt üzerine basılmasına yönelik gösterimine ise “yazım gösterimi” adı verilir. Bu gösterimde ise IBAN soldan 4’lü basamaklara ayrılarak yazılır. Numaranın 4’erli gruplar halinde yazılmasından sonra son kısımda rakam artıyorsa bunlar da yanyana yazılır. 

    IBAN'ın Yazım Gösterimi 

    TR61 0003 2000 1390 0000 8888 88

    IBAN Nasıl Doğrulanır? 

    IBAN doğrulaması, IBAN'ın ISO 13616 numaralı standarda göre uygun formatta oluşturulup oluşturulmadığını kontrol eden bir uygulamadır. Bir başka ülkeye ya da bankaya para transferi yapmak isteyen bir müşteri, alıcının IBAN'ını gönderici bankaya verdiğinde, transfer yapılmadan önce alıcının IBAN'ı gönderici banka tarafından kontrol edilir. IBAN'ı yanlış ise para karşı bankaya gönderilmez ve yanlış işlem engellenir. Para transferinden önce yapılan IBAN doğrulaması sadece geçerli bir IBAN kullanıldığını göstermekte, kişi ile hesap numarasını eşleştirmemektedir. 

    Sayfa içeriğini puanla